Beleid & advies
4 niveaus
Regels & wetten
Europa
In 1992 werd het Verdrag van Malta ondertekend. Doel: cultureel erfgoed in de bodem beter beschermen. Speerpunt van het Verdrag is zoveel mogelijk behoud van archeologische waarden onverstoord in de bodem. Als de bodem toch wordt verstoord, betekent dit Europese verdrag dat de kosten voor het archeologisch onderzoek voor de initiatiefnemer zijn.
Nederland
In Nederland gelden de Erfgoedwet en de Omgevingswet als het gaat om cultuurhistorie en archeologie. Als een gemeente een bestemmingsplan opstelt, moet deze volgens Het Rijk rekening houden met de cultuurhistorische en archeologische waarden. Voor de gemeenten zonder eigen beleid, geldt het Rijksbeleid: bij iedere bodemingreep groter dan 100 m2 moet het archeologisch aspect meegewogen worden in de ontwikkeling.
Provincie
Op het gebied van archeologie heeft de provincie Noord-Holland een depotfunctie: beheer van archeologische vondsten en documentatie. De provincie is eigenaar van de vondsten. De provincie zorgt ook voor de ruimtelijke kwaliteit. Worden in een van de 10 archeologische gebieden in Noord-Holland waardevolle archeologische vindplaatsen aangetast? Dan vraagt de provincie verantwoording over de wijze waarop er met de archeologische waarden wordt omgegaan.
Gemeenten
De gemeenten krijgen vanuit Europa, het Rijk en de provincie verschillende regels met betrekking tot archeologie opgelegd. Om hieraan te voldoen, werken gemeenten in West-Friesland en omgeving samen in de vorm van een Gemeenschappelijke Regeling. Dit zijn Drechterland, Enkhuizen, Koggenland, Hoorn, Medemblik, Opmeer, Schagen en Stede Broec en Texel. Sinds 2021 ondersteunt Archeologie West-Friesland ook de gemeente Hollands Kroon.
Beleid per gemeente
Beleidskaart archeologie
Iedere gemeente kan het eigen archeologiebeleid bepalen. Dat betekent dat de regels verschillen per gemeente. Die regels worden weergegeven op een beleidskaart archeologie. Op de beleidskaarten is aangegeven waar de bekende archeologische waarden zich bevinden en welke archeologische verwachtingen er zijn.
Vrijstellingsgrenzen
Aan de waarden en verwachtingen zijn vrijstellingsgrenzen gekoppeld. Deze vrijstellingsgrenzen geven aan tot welke oppervlakte en diepte een ruimtelijke ontwikkeling mag plaatsvinden zonder dat de archeologie in gevaar komt. Zodra de bodemverstoring boven de vrijstellingsgrens uitkomt, moet er rekening worden gehouden met archeologie.
Afwijking rijksbeleid
Met een beleidskaart archeologie maakt de gemeente gebruik van het recht om af te wijken van de algemene vrijstellingsgrens van 100 m2. Die grens is bepaald door het rijksbeleid. Op veel locaties binnen de gemeenten ligt de vrijstellingsgrens veel hoger.
Bronnen
Door regionaal samen op te trekken, wordt gestreefd naar het harmoniseren van beleidskaarten en de te raadplegen bronnen. Zo ontstaat een regionaal coherent beeld van de archeologie van West-Friesland. Voor alle kaarten is gebruikgemaakt van historische, bodemkundige, geologische bronnen en archeologisch onderzoek.
Regels van
de gemeenten
Iedere gemeente heeft zelf de taak haar archeologisch erfgoed te beschermen.
De regels die de gemeenten hiervoor hebben bepaald, worden weergegeven op een beleidskaart archeologie.
Drechterland
Kaart door Archeologie West-Friesland, vastgesteld in 2019.
Enkhuizen
Kaart door RAAP, vastgesteld in 2013.
Kaart door Archeologie West-Friesland, geactualiseerd in 2022.
Hollands Kroon
Kaart door de Cultuurcompagnie, opgesteld in 2013.
Kaart door Archeologie West-Friesland, vastgesteld in 2022.
Hoorn
Kaart door Stichting Cultureel Erfgoed Noord-Holland, vastgesteld in 2007.
Kaart door Archeologie Hoorn/West-Friesland, vastgesteld in 2016 en geactualiseerd in 2021.
Koggenland
Kaart door Archeologie West-Friesland, vastgesteld in 2012 en geactualiseerd in 2016.
Medemblik
Kaart door Archeologie West-Friesland, vastgesteld in 2019.
Opmeer
Kaart door Stichting Cultureel Erfgoed Noord-Holland, vastgesteld in 2010.
Kaart door Archeologie West-Friesland, vastgesteld in 2018.
Kaart door Archeologie West-Friesland, geactualiseerd in 2023.
Schagen
Kaart door Archeologie West-Friesland, vastgesteld in 2022.
Stede Broec
Kaart door Archeologie West-Friesland, vastgesteld in 2019.
Texel
Kaart door Vestigia Archeologie & Cultuurhistorie, vastgesteld in 2012.
Kaart door Archeologie West-Friesland, vastgesteld in 2024.
Advies bij bouwplannen
Heb je zelf bouwplannen? Houd er dan rekening mee dat je te maken kunt krijgen met archeologie. Voorkom verrassingen en check vooraf bij de gemeente. Meer tips en informatie op de pagina ‘Advies bij bouwplannen’.