Funderingen overtoom Enkhuizen gevonden

27 april 2018

Deze week is gestart met de vernieuwing van de kademuur bij het Sijbrandsplein in Enkhuizen. Hierbij is achter de muur grond weggegraven en daarbij kwamen zware bakstenen funderingen tevoorschijn. Zij zijn onderdeel geweest van de overtoom, die vanaf het begin van de 17de eeuw op deze plek heeft gelegen. Een overtoom is een constructie om kleine boten van het ene water naar het andere te trekken. Op deze manier kon een verschil in waterniveau worden overbrugd, namelijk zeewater (in verbinding met de Zuiderzee) aan de oostkant en zoet polderwater aan de westkant. De overtoom bestond uit twee houten hellingen met daartussen twee grotere raderen waarmee de boten door middel van een touw omhoog werden getrokken. De overtoom is pas in 1909 afgebroken. Van de constructie bestaan enkele foto’s uit de periode rond 1900. Ondanks het feit dat de overtoom al meer dan 100 jaar weg is, staat dit stukje van Enkhuizen nog steeds bekend als Het Rad.

 

Over de fundering van de overtoom was niets bekend. Uit het onderzoek van afgelopen week blijkt dat de houten helling was gefundeerd op bakstenen muren van 40 tot 60 cm breed. De constructie is in totaal 5,40 meter breed. Onder de bakstenen funderingen zijn waarschijnlijk houten palen aanwezig, dit wordt nog nader bestudeerd. De datering van de bakstenen funderingen is op dit moment nog niet zeker, maar het is goed mogelijk dat zij uit de 17de eeuw dateren.

 

In de nieuwe kademuur zal de positie van de overtoom zichtbaar worden gemaakt in het muurwerk. Ook wordt waarschijnlijk een informatiebord geplaatst.