Op zoek naar Friese burcht van middeleeuws Den Burg

29 september 2017

Een team archeologen doet de komende weken opgravingen op de Groeneplaats in Den Burg in opdracht van de gemeente Texel. De opgravingen zijn nodig om de bouw van winkels, horeca en woningen mogelijk te maken. De nieuwbouw start in 2018 en draagt bij aan het herstel van de ringstructuur en van het zogenaamde winkelrondje. In de vroege middeleeuwen was Den Burg omringd door wallen. Archeologen gaan er van uit dat ze een deel van deze omwalling van een ringwalburg bloot zullen leggen. Daarnaast is de verwachting dat er archeologische objecten worden gevonden vanaf de prehistorie tot het moment dat het Raaksje werd gesloopt. Het veldonderzoek is woensdag 27 september gestart en duurt naar verwachting vier tot zes weken. Het archeologisch onderzoek heeft geen gevolgen voor de komende nieuwbouw.

 

03.Luchtfoto 2000
Luchtfoto Den Burg in 2000.
02.Uitsnede 1595 Den Burg door Langendijck
Uitsnede kaart van Den Burg uit 1595 door Langendijck.

De laatste keer dat archeologisch onderzoek in het centrum van Den Burg plaatsvond was in de jaren ’60. Inmiddels zijn de technieken verbeterd en is de verwachting dat het team van Archeologie West-Friesland de komende weken veel meer van de Texelse historie bloot kan leggen. Ter plaatse zullen archeologen uitleg geven over het onderzoek en de eerste resultaten. Inwoners en geïnteresseerden worden over deze momenten apart geïnformeerd.

 

Historisch Texel

Texel was in de vroege middeleeuwen een strategische plek aan het Vlie, het zeegat tussen Texel en Vlieland. Het eiland Texel bestond nog niet, Texel was nog met het vaste land verbonden. Het Vlie, de voorloper van de latere Zuiderzee, was een belangrijke vaarroute richting de Rijn en de IJssel. In de vroege middeleeuwen, voorafgaand aan de kerstening, waren in het huidige Nederland Friese en Saksische stammen de baas. Texel behoorde vermoedelijk eerst tot de Friese invloedssfeer. De Friese elite bouwde op strategische plekken omwallingen om zichzelf en de handel te beschermen. Eerder archeologisch onderzoek doet vermoeden dat tussen 650 en 700 na Chr. de eerste nederzetting met verdedigingswerk tot stand kwam. Rond 1180 ontstaat na zware stormen het Marsdiep en wordt Texel een eiland. In de periode na 1300 wordt de burg op initiatief van de Hollandse graven vergroot en ontstaat een tweede ring. De Weverstraat, Warmoesstraat en Gravenstraat vormen het tracé van de laatmiddeleeuwse burggracht. In het stratenplan is de oorspronkelijke structuur nog goed te zien.

 

Ringwalburg

Ringwalburgen, voorlopers van de kastelen en forten, zijn zeldzaam in Nederland. Ze liggen vooral langs de riviermondingen van de Noordzeekust. Steden als Antwerpen, Gent en Middelburg kennen hun oorsprong in dergelijke omwallingen. Ze boden niet alleen bescherming voor de machthebbers, maar in tijden van nood, bijvoorbeeld bij aanvallen van de Vikingen, kon de bevolking binnen de burg schuilen en zich verdedigen.

 

01.Ringwalburcht Wolteringrec
Reconstructie van wallen en grachten ringwalburg door archeoloog Flip Woltering.

Lees hier meer over de vondst van een plaggenput:
https://www.texelsecourant.nl/nieuws/algemeen/28953/restanten-van-plaggenput-gevonden