Almersdorperweg fase 1

In september 2013 werd een inventariserend veldonderzoek d.m.v. proefsleuven en boringen uitgevoerd langs de Westfriese Omringdijk ter hoogte van de kruising tussen de Provinciale weg N239 en de Almersdorperweg, nabij Opperdoes. Ter hoogte van de kruising is de aanleg van een rotonde en een nieuwe brug gepland. Uit historische en cartografische bronnen was bekend dat hier de resten van het (deels) verdronken dorp Almersdorp kon worden verwacht.

Het sleuvenonderzoek leverde in eerste instantie informatie over de opbouw van het noordelijk deel van de Westfriese Omringdijk op. In een van de werkputten werd een deel van een wierriem aangesneden. Na de herbestudering van de kadastrale minuut kon de aanwezigheid van deze versteviging op deze locatie worden verklaard: hoogstwaarschijnlijk werd het huidige hogere deel van de dijk grotendeels in de 19de en/of 20ste eeuw op en aan de zeezijde van de dijk aangelegd. De huidige weg (N 239) ligt grotendeels op de oudere (middeleeuwse) dijk.

Onder de diverse pakketten wier (zeegras) zijn op diepte diverse kuilen en een mogelijke waterput in de profielen waargenomen. Onder het dijklichaam kwam bovendien een laag tevoorschijn met veel fragmenten kogelpotaardewerk uit de 13de eeuw. Het vermoeden bestaat dat deze horizont oorspronkelijk, voorafgaand aan de bouw van de nieuwe ingelaagde 14de-eeuwse dijk, aan het oppervlakte heeft gelegen. Mogelijk betreft het een oude woonlaag van het verdwenen Almersdorp.

Geheel onderop in de werkput werd een greppel met een afwijkende vulling en oriëntatie aangetroffen. Hoogstwaarschijnlijk gaat het om een prehistorisch spoor vermoedelijk daterend in de Bronstijd. Helaas ontbrak daterend vondstmateriaal.

In een andere werkput kwamen binnen de dijkophoging diverse fragmenten kogelpotaardewerk van vóór 1100 tevoorschijn. Dit materiaal bevond zich niet in een primaire context. Het zal vermoedelijk vanuit de directe omgeving afkomstig zijn. Ander opvallend materiaal uit de dijk waren brokken tufsteen en kloostermoppen. Deze kunnen samen met een paar menselijke skeletdelen afkomstig zijn van de kerk die hier in de buurt moet hebben gestaan. In Oosterleek aan de Zuiderdijk (Westfriese Omringdijk) werd al eerder aangetoond dat de verhoogde grond van een begraafplaats een aantrekkelijke plaats was voor de aanleg van een inlaagdijk. Mogelijk gebeurde bij Almersdorp hetzelfde.

Het onderzoek heeft aangetoond dat er hoogstwaarschijnlijk nog resten van Almersdorp onder de dijk aanwezig zijn. Een groot deel ligt echter zo diep dat ze niet door de geplande werkzaamheden zal worden verstoord. Een klein deel dat wel bedreigd wordt, zal tijdens een archeologische begeleiding in 2014 verder worden onderzocht.


Deze tekst is geschreven door Sander Gerritsen en gepubliceerd in de Kroniek van Noord-Holland over 2013. Als vervolg op de proefsleuven is een opgraving uitgevoerd in 2014 (fase 1) en 2015 (fase 2). In het rapport zijn de laatste resultaten en conclusies te lezen.


Download hier het volledige rapport