2014 | Opperdoes | Medemblik

In navolging van het inventariserend onderzoek dat hier plaatsvond in 2013 werd in december 2014 de eerste fase van de opgraving langs de Almersdorperweg uitgevoerd. De opgraving vond plaats aan weerszijden van het zuidelijke bruggenhoofd van de Almersdorperbrug die de N239 met de Almersdorperweg verbindt. De provinciale weg N239 loopt over het binnenbeloop van de huidige Westfriese Omringdijk

Ondanks de slechte weersomstandigheden leverde het onderzoek bevredigende resultaten op. Volgens de verwachting werd een deel van het middeleeuwse kerkhof van het verdwenen Almersdorp gevonden. Het dorp lag oorspronkelijk geheel of gedeeltelijk verder naar het noorden. Doordat de Westfriese Omringdijk diverse malen werd ingelaagd (= landinwaarts verplaatst) kwam een deel van het dorp buitendijks te liggen, waarna het werd verzwolgen door de zee. Het kerkhof is een van de weinige overblijfselen van Almersdorp.

In totaal kwamen er 22 gedeeltelijke menselijke skeletten tevoorschijn. Deze waren ingegraven in een ophogingslaag die in minimaal twee keer werd opgeworpen. Bij sommige graven waren de ingravingen duidelijk zichtbaar. In combinatie met het profiel kan daardoor een fasering worden opgesteld. Dit is bijzonder omdat graflagen vaak zijn ‘gehomogeniseerd’ waardoor de afzonderlijke grafkuilen niet zichtbaar zijn. Onder de graven werden nog twee oudere middeleeuwse gebruiksfases van het terrein waargenomen. Mogelijk is dit een indicatie voor het opschuiven van de kerk vanuit het noorden, de huidige Wieringermeer, naar de locatie van de huidige brug.

Van de kerk zelf werden helaas geen funderingen gevonden, maar deze moet in de buurt hebben gelegen. Uit vergravingen kwamen wel oude bouwresten van de kerk tevoorschijn, zoals brokken tufsteen en complete kloostermoppen. Deze laatste hadden een lengte van 30 cm, een lengte. Deze komt voor in bouwwerken uit de 13de en vroeg 14de eeuw. Rondom de skeletten werd weinig aardewerk gevonden, wat de datering lastig maakt. In een van de ophogingslagen onder de graven kwam meer aardewerk tevoorschijn. Het ging voornamelijk om fragmenten Pingsdorf en Paffrath. Dit aardewerk moet nog nader worden gedetermineerd, maar waarschijnlijk geeft het een datering aan de graven van ergens ná 1200. We gaan er vooralsnog vanuit dat het kerkhof voornamelijk in de 14de en 15de eeuw gebruikt werd.

In het voorjaar van 2015 zal de brug worden ontmanteld en zal de tweede fase van het onderzoek onder het huidige bruggenhoofd plaatsvinden. Hopelijk levert dit onderzoek net zoveel gegevens op en met een beetje geluk kunnen we dan kerk van Almersdorp lokaliseren.


Deze tekst is geschreven door Sander Gerritsen en gepubliceerd in de Kroniek van Noord-Holland over 2014. Als vooronderzoek op de opgraving zijn proefsleuven uitgevoerd in 2013. In het rapport zijn de laatste resultaten en conclusies te lezen.


Download hier het volledige rapport