2014 | Hoorn | Hoorn

In het pand Breed 22 opende Jacob Blokker in 1896 de ‘Goedkoope ijzer- en houtwinkel’. Enige jaren later kocht Blokker ook het pand Breed 24. Deze winkel vormde het begin van het internationale detailhandel- en groothandelsconcern Blokker Holding. Nadat de firma Blokker in 1923 uit het pand trok, bleef het in gebruik als winkelpand. Tot voor kort was hier een antiekzaak gevestigd en het pand verkeerde in een zeer slechte staat van onderhoud. De Blokker Holding heeft het dubbelpand in 2010 wederom aangekocht en heeft de winkelpui uit 1903 gereconstrueerd.

Het Breed vormde vanaf de 15de eeuw tot 1508 de stadsgrens. Het water in deze straat maakte deel uit van de stadsgracht en hierlangs lag een aarden wal. Waarschijnlijk dateert de oudste bebouwing aan de stadszijde van de wal vanaf de 15de eeuw. Breed 22-24 is een dubbelpand uit de 17de eeuw. Op basis van dendrochronologisch onderzoek van een balk kan worden gezegd dat dit pand omstreeks 1620 is gebouwd.

In april 2014 is het erf achter het pand ontgraven ten behoeve van een uitbreiding van de winkel. Deze werkzaamheden zijn archeologisch begeleid.

Door middel van een grondboring is vastgesteld dat het oudste ophogingspakket bestaat uit veen, klei en mest en een dikte heeft van 160 cm. Waarschijnlijk is dit pakket in één keer omstreeks 1500 opgebracht. In de eerste helft van de 16de eeuw is opnieuw opgehoogd (circa 35 cm), voorafgaand aan de bouw van een huis.

Bij de begeleiding zijn de achtermuur en een klein deel van de zijmuren van een groot bakstenen gebouw aangetroffen. Dit huis was 16 meter lang en 6,6 meter breed. Van de achtergevel resteerden nog maximaal negen steenlagen (rode bakstrenen van 20×9½x4½ cm). Geheel aan de oostzijde vormde een houten plank de drempel van een deur. In het pand waren verschillende vloerniveau’s van schelpgruis aanwezig en resteerde nog een klein deel van een bakstenen vloer ter hoogte van de locatie van een deur. Op basis van het vondstmateriaal wordt het huis gedateerd omstreeks 1525.

Pal naast de achtermuur, binnen het huis, werd een bijzondere vondst gedaan: een complete kaarsentrekbak, bestemd voor het maken van waskaarsen. Deze aardewerken bak is aan beide zijden versierd met duimindrukken. De versiering lijkt een vereenvoudigde weergave van het Bourgondische stokkenkruis met vuurslag.

Achter het huis lag een restant van een plaatsje van brokken bakstenen en aan de oostzijde bevond zich over de volledige lengte van het perceel een pad. Dit pad was in de oudste fase verhard met brokken bakstenen en had aan beide zijkanten een rand van verticaal in de bodem geplaatste uiteinden van koeienbotten. Het fenomeen van bestrating met botten is in Hoorn op een aantal locaties vastgesteld. Deze ‘bottenstraatjes’ dateren uit de 15de en 16de eeuw. Bijzonder is dat in dit geval niet gebruik is gemaakt van slachtafval, maar van beenbewerkersafval. De middenstukken zijn uit de botten gezaagd en uitsluitend de korte uiteinden zijn als bestrating toegepast.

Omstreeks 1575 werd een aanbouw achter het pand gemaakt. In een van de muren was een schoorsteenfundatie met aspot aanwezig. Bij de bouw van het dubbelpand omstreeks 1620 is gebruik gemaakt van de oude funderingen van het huis, met uitzondering van de achtermuur die iets naar binnen werd gezet. Achter het pand kwam opnieuw een aanbouw.

Uit de tijd van het dubbelpand dateren diverse sporen, waaronder funderingen van aanbouwen achter het pand, enkele waterputten, een waterkelder en een inpandige voorraadkelder. Op het perceel is afval van de bewoners aangetroffen, waaronder een klein mes met fraai gesneden benen heft.


Deze tekst is geschreven door Christiaan Schrickx eerder gepubliceerd in de Kroniek van Noord-Holland over 2014. In het rapport zijn de laatste resultaten en conclusies te lezen.


Download hier het volledige rapport