Breedstraat 144

Dit rijksmonument aan de westzijde van de Breedstraat is in 2014/2015 gerestaureerd en verbouwd. Onderdeel van de verbouwing was het aanbrengen van een nieuwe vloer, waardoor inpandig 10 tot 20 cm grond moest worden afgegraven. Een minimale bodemverstoring dus, maar toch was een kleinschalig archeologisch onderzoek hier op zijn plaats. Op deze locatie werden namelijk direct onder het loopvlak sporen uit de 13^de eeuw verwacht.

De Breedstraat ligt op de Westfriese Omringdijk. Het gaat om een zeer oud deel van de dijk: de aanleg ervan kan in de tweede helft van de 12^de eeuw worden geplaatst. In de periode hierna is de dijk eerst verhoogd en vervolgens verbreed richting het oosten. Op basis van archeologisch onderzoek kan worden gezegd dat de oudste kern van de dijk niet onder de Breedstraat ligt, maar onder de huizenrij langs de westzijde van de straat. Hiernaast is vastgesteld dat de dijk op deze locatie al in de 13^de eeuw zijn huidige hoogte had bereikt. Op de top van de dijk stonden in deze periode huizen. Van 1982 tot 2010 zijn op diverse locaties langs de westzijde van de Breedstraat sporen van deze bebouwing gevonden, meestal in de vorm van kleivloeren en haardplaatsen. Doordat de dijk vanaf de 13^de eeuw niet meer is verhoogd maar alleen is verbreed, bevinden de bewoningssporen uit de Late Middeleeuwen zich direct onder het huidige maaiveld.

De locaties waar in het verleden sporen van middeleeuwse bewoning zijn gevonden, liggen allemaal langs de noordelijke helft van de Breedstraat. Het pand Breedstraat 144 bevindt zich juist aan de zuidkant van de Breedstraat. Het was daarom de vraag of ook hier bewoningssporen uit de 13^de eeuw aanwezig waren. Dit bleek het geval te zijn, want onder een rommelige bovenlaag kwam inpandig een kleivloer tevoorschijn. Onder dit niveau werd niet afgegraven, maar het was wel wenselijk om de dikte van de kleilaag en de ondergelegen bodemlagen in kaart te brengen. Daarom is een klein kijkgat gegraven. Hierin waren vijf lichtgrijze kleivloeren van een middeleeuws huis zichtbaar die van elkaar werden gescheiden door dunne donkere kleilagen. De onderste vloer was met 18 cm het dikst. Hieronder waren geen sporen van bewoning meer aanwezig, maar alleen ophogingslagen van de dijk. Uit de bovenste kleivloer komen enkele scherfjes aardewerk uit de periode rond 1300.

Naast de middeleeuwse bewoningssporen zijn ook enkele sporen uit de Nieuwe Tijd gedocumenteerd die bij het bestaande pand horen, waaronder een muurfundering en een stookplaats. Bijzondere vondsten zijn een gouden oorring (van een zeeman?) en een tegel uit de 17^de eeuw met daarop een woeste zeemeermin.