Een Friese tumulus met Romeinse luxe
Archeologisch en historisch onderzoek naar de Sommeltjesberg op Texel
Gemeente Texel
Midden op het eiland Texel lag vroeger vlak buiten het dorp De Waal een merkwaardige hoge heuvel. Het volksgeloof wilde dat in deze heuvel hier aardmannetjes leefden die ’s nachts uit de heuvel kwamen en het dorp onveilig maakten. De wezentjes werden Sommeltjes genoemd. Inmiddels is de berg afgegraven en niet meer herkenbaar in het Texelse landschap. Toch is een belangrijke bron over deze tumulus overgebleven. Dat is het verslag van één van de eerste archeologische onderzoeken in Nederland. In de tijd dat in Nederland de wetenschap opkwam en men zich voor het verleden begon te interesseren, in de periode van de Verlichting, was onderzoeker Pieter van Cuyck II (1720-1787), een 18de -eeuwse Haagse kunstschilder en onderzoeker op het eiland. Hij legde met tekst en beeld het verhaal van de Sommeltjesberg vast en poogde het mysterie te ontrafelen. Nu, eeuwen later, is opnieuw bekeken wat de ‘navorsingen’ opleverden.