West-Friesland en de Slag op de Zuiderzee (1573)

Michiel Bartels
Scroll & ontdek
Blanckerhoff Slag op de Zuiderzee

Sporen van een keerpunt in de Tachtigjarige Oorlog

Op 11 oktober is het precies 450 jaar geleden dat een Spaanse vloot werd verslagen in de Slag op de Zuiderzee.

Conflictarcheologie is de archeologie van het strijdtoneel. Het zoeken en verklaren van de overblijfselen van de oorlogsmachine is daarvan een onderdeel. Maar wat als het conflict in de hoofden van de mensen zit en deel uitmaakt van een steeds diepere kloof in de maatschappij? De factoren macht, geloofsvrijheid en handelsbelangen botsten in de zestiende eeuw tot bloedens toe. Dit kwam in de Lage Landen tot uiting in een politieke en maatschappelijke aanvaring. In de eerste fase van de Tachtigjarige Oorlog, 1568-1578, was het voor de opstandelingen allerminst helder wie dit conflict ging winnen. Het Spaans-Bourgondische katholieke gezag met zijn regeringstroepen en rechtbanken verketterde de geuzen. Deze geuzen hadden weinig te verliezen en raakten de regering en haar medestanders waar zij konden. Op zee waren de watergeuzen actief. Zij slaagden erin met steun van de opstandige steden de Amsterdams-Spaanse regeringsvloot voor de kust van Hoorn in de pan hakken: de Slag op de Zuiderzee van 8 tot 12 oktober 1573.