500 jaar oud insigne van bedevaartsoord Maria op de Keins opgegraven
Bedevaartsoord Keins
In december 2018 groef Archeologie West-Friesland op het terrein van het voormalige Hotel Igesz. Voorafgaand aan de bouw van het nieuwe Hotel Marktstad werd bij dit onderzoek in opdracht van G&G Partners aan Markt 22 de voorburcht van het Slot Schagen onderzocht.
Hierbij is een bijzondere vondst gedaan. De vondst betreft een zogenaamd pelgrimsinsigne: een aandenken dat door een pelgrim uit een bedevaartsplek werd meegenomen. Bijzonder is in dit geval dat het insigne afkomstig is van de kapel van Maria op de Keins, die in de 16de eeuw bij de Westfriese Omringdijk even ten noorden van Schagen stond. Het voorwerp vormt een tastbaar overblijfsel van deze bedevaartsplek. Wat de vondst extra speciaal maakt, is dat het dit jaar precies 500 jaar geleden is dat de kapel is gesticht.
Het loden insigne
Het pelgrimsinsigne is rond van vorm en heeft een oogje waarmee het als hanger aan een ketting om de hals kan worden gedragen of aan de kleding bevestigd. Het is gegoten van tin met lood in een mal. Dit maakte serieproductie mogelijk. Zowel op de voorzijde als de achterzijde staat een afbeelding met tekst. Op de voorzijde zien we een beeld van Maria met Kind met daarnaast een knielend biddend figuur. De Latijnse tekst luidt: O Mater Dei memento mei (O Moeder Gods, gedenk mij). Naast Maria staat verder ‘op die Keinse’, de naam van de plek waar de kapel stond. Op de andere kant van het insigne staat een afbeelding van St Christophorus, de patroonheilige van de kerk van Schagen, met de tekst S Cristoffore ora pro me (St Christophorus bid voor mij). Het voorwerp is gemaakt tussen 1519 en 1573.
Kapel op de Westfriese Omringdijk
De kapel op de Keins is in 1519 gebouwd door de heer van Schagen en de pastoor van de St Christophoruskerk van Schagen. Volgens een 18de-eeuwse kroniek was de aanleiding de vondst van een houten Mariabeeld dat in de buurt aan de zeedijk was aangespoeld. Het zou afkomstig zijn van een schip. Het beeld werd in een put schoongemaakt en hier werd de kapel gebouwd. De put bleef in gebruik als bron voor geneeskrachtig water.
De middeleeuwse kapel is rond 1573 buiten gebruik gesteld, maar de waterput bleef vrome bezoekers trekken. Sinds 1956 staat er een nieuwe kapel die nog altijd als plek van bezinning en gebed functioneert.
Zie hieronder ook het krantenbericht van 10 oktober: